Τριστάν Τζαρά, Πώς να φτιάχνετε ένα ντανταϊστικό ποίημα

Γιόχανς Μπάαντερ ,  "Das menschliche Auge und ein Fisch, letzterer versteinert" (1920).

(μτφρ:"Το ανθρώπινο μάτι και ένα ψάρι, το τελευταίο απολιθωμένο)

Ο όρος «νταντά» (Dada) καθιερώθηκε το 1916 ως ονομασία του κινήματος που άρχιζε να σχηματίζεται μέσα από το φαινομενικό χάος των εκδηλώσεων του Cabaret Voltaire, αλλά η προέλευση του αμφισβητείται μέχρι σήμερα. Η γνωστότερη εκδοχή είναι η εξής: σύμφωνα με τον Huelsenbeck, το όνομα γεννήθηκε ανοίγοντας τυχαία ένα γάλλο-γερμανικό λεξικό, το οποίο άνοιξε στη λέξη Dada, που σημαίνει το κουνιστό αλογάκι ενός μικρού παιδιού. Κατά τον Richter, η λέξη Dada γεννήθηκε στην παρέα του Cabaret Voltaire από τα επαναλαμβανόμενα da, da, da, ( ναι, ναι, ναι) στις συζητήσεις μεταξύ των Tzara και Janco στα ρουμάνικα. Στα γαλλικά Dada σημαίνει επίσης μια παθιασμένη ενασχόληση του ελεύθερου χρόνου, ένα χόμπι. Οποιαδήποτε και αν είναι η προέλευση του, ο όρος Dada έγινε το κεντρικό και ειρωνικό σύμβολο της επίθεσης εναντίον κάθε κατεστημένου, είτε παραδοσιακού είτε πειραματικού, που κυριαρχούσε στην τέχνη των αρχών του εικοστού αιώνα. Για τον προπαγανδισμό των ιδεών τους οι ντανταϊστές χρησιμοποίησαν πολλές από τις μεθόδους του φουτουρισμού - τις ελεύθερες λέξεις του Marinetti, προφορικές ή γραπτές, τα θορυβώδη μουσικά εφέ του Russolo στην απαγγελία της ποίησης , και τις συχνές προκηρύξεις. Αλλά οι προθέσεις τους ήταν καθαρά αντίθετες από αυτές των φουτουριστών, που εξυμνούσαν τον κόσμο των μηχανών και έβλεπαν στην εκβιομηχάνιση, την επανάσταση και τον πόλεμο τα φυσικά και τα λογικά μέσα, όσο βάναυσα και αν ήταν αυτά, για την επίλυση των ανθρώπινων προβλημάτων.

Οι ντανταϊστές πίστευαν ότι η λογική και ο ορθολογισμός είχαν οδηγήσει στη συμφορά του παγκόσμιου πολέμου και ότι ο μόνος δρόμος για τη σωτηρία ήταν μέσω της πολιτικής αναρχίας, των φυσικών συναισθημάτων, του αυθορμητισμού και του παραλόγου. Εξωτερικά έδειχναν, από μια άποψη, να επιστρέφουν στην εσωτερική αναγκαιότητα του Kandinsky, το πνευματικό στοιχείο στην τέχνη, αλλά ο ντανταϊσμός, τουλάχιστον στη φάση της σύλληψης του, ήταν αρνητικός και πεσιμιστικός.

[ Πηγή: artmag.gr]

Μια συνταγή για να σκαρώσετε ένα μοντέρνο  ποίημα: 

Πάρτε μια εφημερίδα.

Πάρτε ένα ψαλίδι.

Διαλέξτε από την εφημερίδα ένα άρθρο στο μέγεθος του ποιήματος που θέλετε να κάνετε.

Κόψτε με το ψαλίδι το άρθρο.

Κατόπιν κόψτε προσεκτικά τις λέξεις που αποτελούν το άρθρο και βάλτε τις μέσα σε μια τσάντα.

Ταρακουνήστε μαλακά την τσάντα.

Κατόπιν αρχίστε να βγάζετε από τη τσάντα τη μια λέξη μετά την άλλη.

Αντιγράψτε τις ευσυνείδητα με τη σειρά που βγήκαν από τη τσάντα.

Το ποίημα θα σας μοιάζει.

Και να που γίνατε ένας άπειρα πρωτότυπος συγγραφέας με μια χαριτωμένη ευαισθησία, έστω κι αν δεν σας καταλαβαίνει το κοπάδι.